Zo’n winter wandeltochtje ziet er toch altijd nóg pittoresker uit.

Het laatste tochtje dit graasseizoen van herder Thomas, half december. Hij had voor de gelegenheid zijn familie meegenomen.

Wandelen van de ene Binneveldse boer naar de andere, op een mooie winterdag half januari.

De Coöperatie Burgerboerderijen en de Stichting Heideboerderij zijn begonnen met het inzaaien van akkers met oude graanrassen, waar ze een broodabonnement aan willen koppelen. Ook onderdeel van het systeem is bemesten met ruige schapenmest, en dat de schapen in de winter op de akkers de jonge planten kunnen afknabbelen. Daardoor maken de planten meer stengels, dus meer aren, dus meer opbrengst. Deze winter hebben we alvast even proefgelopen met een elftal schapen, om te zien of het werkt. Er stonden net kleine sprietjes boven de grond, maar ze vonden het heerlijk! Voor een film over Burgerboerderij werden er opnames gemaakt, onder andere met een drone. Op 20 januari, een prachtige zonnige, ijskoude maar gelukkig windstille ochtend, gingen we naar een akker op Quadenoord (Renkum). Zodra die video officieel gelanceerd is, zullen we die zeker delen, de eerste beelden die we gezien hebben zijn spectaculair mooi. Deze foto’s zijn gewoon met onze mobieltjes gemaakt.

Het was weer een sfeervolle Levende Kerststal, met echte Jozefs, Maria’s, kindjes, koningen, herders én engelen. Er werd lekker geknutseld, in het stro gespeeld, er werden wafels gesmuld en marshmallows geroosterd en het was al met al verschrikkelijk gezellig!

De avond ervoor hebben Tijmen en Flo al even proefgedraaid met de stal en kribbe. Het werkte!

Op de dag zelf hadden we drie baby’s, ondanks de paniek omdat er de dag ervoor ineens twee baby’s het lieten afweten. Gelukkig waren er twee andere moeders bereid met hun kindje te komen. Tussendoor zijn er maar 10 minuten geweest dat er even een babypop heeft gelegen.

Dit waren de eerste Maria (Joke), Jozef (de vader) en hun allerschattigste kindje (Douwe). Hun dochtertje was engeltje, tot ze er geen zin meer in had.

Tussendoor heeft mijn nichtje Heleen even Maria gespeeld met een pop, en Aron was Jozef. Koningen zijn Sam, Jan en Bas.

De volgende Maria was Tessa, met wie ik in een leesclubje zit, met haar zoontje, ook een Douwe.

En tot slot was er Maria-Jessica met baby Kaj. Aron en later Remy speelden Jozef.

Leuk was ook dat Ebba langskwam, die 5 of 6 jaar geleden Kerstkindje heeft gespeeld. Die wilde wel even engeltje zijn (2e van links) met haar kleine zusje.

Jochem en Timo waren de herders met de os (kalf), ezel en kameel (nou ja, alpaca, want de kamelen waren op, maar wél met veulen). En natuurlijk waren er ook een paar mooie schapen.

Er was natuurlijk weer warme choco, glühwein en soep (door Remy, Pieternel, Wietske, Theo en Herman), en versgebakken wafels (door Silke, Klaske, Eva en Heleen). Bij de Grebbekraam en de kraam van de Binnenveldse boeren zat Marleen schaapjes te prikvilten, met achter de kraam Cius en Leander.

In de knutselstal kon iedereen een kerststukje maken, een kaars versieren of een engeltje knutselen. Margreet hielp bij de engeltjes, mijn moeder en Peter bij de kaarsen en zoals altijd waren Helen-Rose en Maarten team-kerststukjes.

Een delegatie van Dames&Heren, het zanggroepje waar ik in zing, zong kerstliedjes. Filmpje:

Groot succes, zoals altijd: het strokasteel en marsmallows bakken boven een vuurtje.

Filmpje van spelen in het strokasteel en de kraampjes in de veldschuur:

De Landelijke Herdersdag van de VGSN (Vereniging Gescheperde Schaapskudden Nederland, waar ik in het bestuur zit) is weer geweest op 9 november. Dat betekent een heleboel herders op een hoop, wel een kleine 100!

We waren bij Belevenisboerderij Schieveen in Rotterdam, waar ons VGSN-lid Martin Oosthoek met zijn vrouw Petra niet alleen een stadsbegrazingsbedrijf heeft, maar nu dus ook een mooie belevenisboerderij, in samenwerking met Natuurmonumentens Kinderclub OERRR.

Dat was voor ons ook heel interessant vanwege onze plannen voor een Schapenboerderij op de Eng. Leuk om te zien hoe zij de realisatie hebben aangepakt, hoe ze samenwerken en hoe ze nu hun bedrijf runnen.

Het is natuurlijk niet alle dagen feest, maar anderzijds kan de boog ook niet altijd gespannen zijn. Enzo. Met andere woorden, soms is het tijd voor een beetje pret.

Zo hebben Clemens en Jochem een nieuwe hobby opgepakt: smeden. Op Youtube zagen ze een filmpje van iemand die gewoon ijzer smeedde in een kuil. Met een föhn om het vuur goed heet te blazen. Nou hadden wij van Clemens’ moeder nog een oud kacheltje staan, dus dat was nog makkelijker. Inmiddels hebben ze al een paar messen en een bijltje gesmeed.

Ook hadden Wietske (de moeder van ponymeiden Klaske en Eva) en ik (als moeder van ponymeid Silke) nog een moederdagcadeau tegoed: een picknick en een ponyritje. Vader en broertjes mochten ook mee. Zo leuk, picknicken op het erf en een ritje door het Binnenveld! Zie filmpje.

Ik heb het eens even op een rijtje gezet, alle foto’s van al die vachtviltworkshops dit jaar , en het zijn er 23 geweest! Conclusie, het was een mooi viltjaar, 2018! Ook de herfst was weer lekker viltig.

Babyshower

Bijzonder waren de verjaardag van oma waar ik vorige nieuwsbrief al over vertelde, maar ook (nieuw!) een babyshower voor twee aanstaande moeders! Dat fenomeen had je nog niet in Nederland toen ik kinderen kreeg (18-13 jaar geleden), maar inmiddels is dat uit Amerika overgewaaid, een soort ‘vrijgezellenfeestje’ voor aanstaande moeders. En dan is een vachtviltworkshop natuurlijk een superleuk idee. Eerst met zijn allen een vachtje vilten voor de ‘buikbaby’ (ook al zo’n nieuwe term), en dan een eigen zitvachtje.

De aanstaande moeders met de vachtjes voor hun baby’s.

Voorjaar weer vilten!

Uiteraard gaan we er in het voorjaar weer vol tegenaan met vachtvilten! De datums zijn gepland voor de workshops, dus je kunt je nu al aanmelden. En zoals je weet: met een groepje van minstens 4 kun je ook een eigen workshop plannen, op een datum naar keuze. Er is ruimte voor 6 hele viltvachten, maar het blijkt ook heel leuk te zijn om een half vachtje te vilten, en dan kun je dus wel met zijn 12-en terecht! Met een nog grotere groep kun je altijd een zitvachtje komen vilten.

Kijk gerust even op de fotopagina voor alle foto’s van de workshops 2018. Hier een kleine bloemlezing.

Halve vachtjes voor het voltallige personeel:

Herfstvakantie: dochters mee!

Deze was zo gezellig! (zie filmpje)

Vriendinnenclubje maakt ieder 2 zitvachtjes:

Het is een prachtige zomer! Voor vakantiegangers tenminste. Maar voor boeren en schaapherders had er wel wat vaker een drupje mogen vallen, om het voorzichtig uit te drukken. Normaal doen we met de kudde drie begrazingsrondes: een voorjaars-, een zomer- en een najaarsronde. Zo trekken we dus drie keer onze begrazingsgebieden langs. Alleen loopt het dit jaar net even anders. Door de droogte is er sinds de voorjaarsronde in veel gebieden gewoon geen sprietje bijgegroeid! In overleg met Utrechts Landschap besluiten we de zomerronde in sommige gebieden dan maar over te slaan, en de najaarsronde langer te maken. Maar ondertussen moeten de schapen wel eten. Gelukkig heeft UL nog een uiterwaard in de aanbieding waar nog gras zat staat: de prachtige Palmerswaard bij Rhenen. Waar helaas wel verschrikkelijk veel klissen staan…

Een fotoverslag van een droge zomer.

Begin juli is het al kneiterdroog. Die arme Tijmen , die achter de kudde aanloopt, bindt een hemd voor zijn gezicht om het stof tegen te houden. De schapen zijn helemaal bruin van het stof!

De derde week van juli lopen we met onze kinderen Silke en Tijmen (Jochem is uit logeren) met de kudde van de Plantage Willem III naar het Breeveen in Leersum. Vanwege de hitte lopen we ’s avonds, en de combi van avondzon en stofwolken levert mooie plaatjes op, maar we zijn ook allemaal heel vies aan het eind! Op het Breeveen aangekomen blijkt de auto een lekke band te hebben. De sporen op het zandpad laten zien dat die band al even lek was ook, maar het is zo hobbelig dat we het niet eens gemerkt hadden! De bouten krijgen we vervolgens met geen mogelijkheid los. Zucht… Dat wordt dus wachten op de Wegenwacht. Die vindt het wel een avontuur, een pechgeval op de hei!

Als we terugkomen van vakantie (waar het overigens nog heter was), blijkt de hei op verschillende plekken niet paars te zijn, maar helemaal rood van de droogte.

Eind augustus brengen we een van onze kuddes naar de Palmerswaard bij Rhenen om daar een paar weken te overbruggen. Hier lopen we langs landgoed de Tangh, waar we de provinciale weg oversteken richting uiterwaard (bij restaurant Moeke). Het is een prachtig gebied, direct aan de rivier.

Op deze foto zie je linksonder de donkere bolletjes van de klis (de plant die ooit de inspiratiebron was van het klittenband).

Die klissen dus. Biologisch gezien is deze zaadverspreidingstechniek heel goed gelukt, zullen we maar zeggen. De schapen lijken er zelf geen last van te hebben, maar als vachtvilter doet het pijn aan mijn ogen. Een deel hiervan zal er wel weer afvallen, maar zeker niet alles. Gelukkig staan er ook nog schapen elders, dus hopelijk kunnen we volgend voorjaar nog wel genoeg goede vachten scoren voor het vachtvilten.

Dit voorjaar zijn we begonnen met onze nieuwe begrazingsopdracht op de westelijke Utrechtse Heuvelrug, in opdracht van het Utrechts Landschap. Daarvoor begrazen we de gebieden  Vliegbasis Soesterberg, de Paltz, Bornia, Kerkebosch, Kozakkenput en de Willem Arntzhoeve. De andere kudde begraast ons vertrouwde gebied tussen Leersum en Renkum, en dan hebben we ook de kudde in Arnhem op de Huissendedijk, de Rosendaelsche Golfclub en de gemeente Lingewaard.

Hier wat foto’s van dit voorjaar.

Op Bornia, gemaakt door de trouwfotografen van Vrouwenhof21 (zie bruidsblog)

Schapen horen op de hei! Hoge Ginkel

Stagiair Eva op de Willem Arntzhoeve

De tocht naar de Vliegbasis Soesterberg, langs het Nationaal Militair Museum en de shelters waar vroeger de F16’s in stonden.

Schapen in de woonwijk Kerckenbos (Zeist)

De intocht op Zuylenstein eind mei. Clemens voorop, Tijmen erachteraan. Clemens vertelt dan altijd een verhaaltje over de kudde aan belangstellenden:

Geitjes kunnen over de kleinste randjes lopen. Hier staat het op de rand van Tijmens broekriem!

Eind mei staat Clemens te hoeden op Bornia, als er ineens een zandkleurige auto met witte strikken door het stuifzand  aan komt rijden. Een trouwauto, met 2 fotografen. Er komt een fotograaf aanlopen, en een bruid. En dan nog een bruid. Even denkt hij nog: o wat leuk, een dubbelhuwelijk, maar er stapt verder niemand uit. Een echt ‘bruids’paar dus!

Ze zijn door het dolle als ze de kudde zien, en vragen of ze er foto’s mogen maken. Met herder Clemens als figurant (doet ie goed, toch? met zijn baard en zijn staf en Flo aan de lijn). De fotografen Albert en Claudia Weterings (Vrouwenhof21) maken honderden foto’s en beloven er een paar op te sturen. Vaak komt er weinig van zo’n belofte, maar jawel, twee weken later belandt er een mapje in onze mailbox! Geinig toch?

Deze foto heeft Clemens gemaakt, met bruidspaar en fotografen op de achtergrond.

De foto’s hieronder zijn van Vrouwenhof21.

Dit jaar was Simon (onze vaste Nieuw-Zeelandse scheerder) wat korter in Europa dan andere jaren. Hij heeft afgelopen jaar een kind gekregen, dus hij wilde niet zo lang van huis. Maar om alle opdrachtgevers toch van dienst te zijn, vloog zijn oom John de halve wereld rond. John is degene van wie Simon de scheerbusiness in Europa ooit heeft overgenomen, dus hij weet hoe het moet zeg maar. En hij kent veel klanten nog.  Hij had een paar maanden onbetaald verlof genomen van zijn baan als economieleraar in Nieuw-Zeeland, en dat beviel hem prima!

Hij wilde vroeg beginnen, dus hij appte of ze bij ons konden logeren. Nou hebben we geen logeerkamer, dus ik bood aan een B&B te regelen. Dat zagen ze toch niet zo zitten (zo groot is de marge op scheren nou ook weer niet), dus toen bood ik aan een tent voor ze op te zetten in de boomgaard. Dat was prima, appte John terug. Later dacht hij: wat heb ik gedaan? Na een hele dag scheren moeten we in een tent slapen! Misschien is het wel zo’n minitentje met een hard matje erin! Dus toen ze aankwamen en de ruime familietent zagen die we hadden opgezet, was dat een pak van zijn hart. De stoeltjes met schapenvachtjes en het koude bier hielpen ook…

John is een wat oudere versie van Simon, en heel gezellig. Hij had een Duitse medescheerder meegenomen (van wie ik even niet op de naam kan komen), zijn woolhandler was al op reis en zijn Japanse catcher vertrok die ochtend op reis door Europa, dus  we moesten zelf voor een catcher en woolhandlers zorgen. We gingen eerst naar Thomas z’n kudde en in de middag die van Clemens. En gelukkig was Tijmen er, en Marjolijne, en voor de twee stagiairs  Annebelle en Eva was het hun laatste dagje. En natuurlijk was Angela er ook, omdat we onze voorraad vachten voor het hele jaar moesten verzamelen!

’s Ochtends eerste de rammen op stal van hun vacht bevrijd

Daarna eerst naar de kudde van Thomas (middenrechts op de foto)  op Plantage Willem III. Fotografe Edith Gerritsma maakte heel veel foto’s, maar die hebben we nog niet.

Annebelle stampt de wol aan in de wolzak

Daarna gingen we naar Clemens’ kudde in Den Dolder, waar hij een mooi schaduwrijk plekje in het bos had gevonden.

Vachtjes uitzoeken met Angela en Annebelle

Clemens en Tijmen hadden de vangkraal opgebouwd en fungeerden als catchers.
Eva en ik wachten op weer een mooi vachtje

Catcher Tijmen geeft een schaap aan John

De scheerders gebruiken een tuigje om hun ruig te sparen.
Clemens, Tijmen, Marjolijne en Eva kijken toe

Aan het eind van de middag een brandweerlijntje om alle vachten in de trailer te laden.

Wij laten onze schapen eigenlijk altijd in juni scheren, maar sommige boeren doen het al eerder. Soms zelfs in de winter, voor het lammeren, maar daar doen wij niet aan.

Maar goed, een schapenhouder die we kennen (Serge van der Zweep, zijn schapen staan onder andere in het Renkums beekdal langs de provinciale weg bij Parenco) liet zijn schaapjes afgelopen woensdag scheren, door de Poolse scheerploeg. En aangezien hij schapen heeft met gekleurde vachten (en wij 99,75% wit) wilden we die wel. Hij heeft skuddes in mooie tinten bruin, grijs en zwart, vaak met veel tinten in één vacht. En hij heeft wat skuddes laten dekken door een Texelaarram. Daar zijn ook mooie vachten uitgekomen. Of die willen vilten, weten we niet. Texelaar vilt matig, skudde vilt uitstekend.

Angela en ik hebben woensdag in elk geval 38 mooie vachtjes meegenomen. In de tussentijd hebben we nog een lam gered uit de beek die vastzat in de modder. Daarbij zijn we allebei (maar vooral Angela) nat en modderig geworden. Gelukkig hadden we lakens mee voor de vachten, zodat Angela haar modderige spijkerbroek kon verwisselen voor een mooie witte wikkelrok.

De auto zat propvol!