Poeh, dat was me het jaartje wel, 2025. Met goed nieuws, maar ook veel ellende, vooral door de wolf. Dat heeft geresulteerd in een groot besluit.
Goed nieuws: blauwtong bleef weg
Het goede nieuws was de blauwtong. Na twee heftige blauwtongjaren in 2023 en 2024 hebben we de schapen ingeënt, en moesten maar afwachten wat er zou gebeuren. En wat er gebeurde was…. helemaal niets. Net als vorige keer, begin deze eeuw, doofde de ziekte na twee jaar gewoon uit. Of het nou aan het vaccin lag, of gewoon een natuurlijk virusverloop was, wie zal het zeggen. Geen zieke beesten en dus ook geen dode. En dus geen tientallen dieren op stal en extra werk.
Slecht nieuws: de wolf bleef niet weg
En dat was maar goed ook, want dat hadden we er niet bij kunnen hebben. We hebben namelijk volop last gehad van de wolf. Vijf aanvallen, met samen 16 dode dieren. Op één schaap na (dat na het binnenzetten van de kudde was achtergebleven in onoverzichtelijk terrein), stonden ze allemaal achter wolfwerende afrasteringen. Een wolvenaanval betekent naast dode en gewonde dieren (wat al stress genoeg geeft) ook dat je bijna een hele dag bezig bent met regeldingen: wachten op taxateur, wolvenconsulent, dierenarts, situatie bekijken, schapen afvoeren en/of behandelen, noodvoorzieningen aanleggen, vergoedingen aanvragen, enzovoorts.
Na de grootste aanval achter een wolfwerende afrastering op de Utrechtse Heuvelrug, waarschijnlijk door wolf Bram, waren we het zo zat, dat we de kudde schapen daar hebben weggehaald en samengevoegd met de andere kudde, die een heel eind weg stond. Dat betekende wel hoeden met een dubbele kudde, en dan ook nog eens in een goed mastjaar. Dat wil zeggen: een jaar met extreem veel eikels, en eikels, daar zijn schapen werkelijk verzot op. Maar vooral als de eikels nog groen zijn, kunnen schapen zich daar echt ziek aan eten. Het is een soort verslaving. En als er dan één schaap door heeft dat er eikels liggen, en de rest erbij roept, probeer dan maar eens met de honden zo’n dubbele kudde in bedwang te houden. De honden waren helemaal kapot na zo’n dag (en de herder ook).
Dubbele kudde, echt mega!
Nog hogere rasters
De wolf betekende ook dat we onze rasters nog verder hebben aangepast. Op aanraden van Veluwse herders zetten we nu niet alleen de netten van 1.20m die de overheid voorschrijft als wolfwerend, maar prikken we daar nog extra paaltjes van 1.50m tussen, waar we twee blauwe stroomlinten aan hangen. Voor zover we hebben gehoord is daar ook op de Veluwe nog geen wolf overheen gekomen. Maar je zult begrijpen dat het wel veel meerwerk is. Die 1.20-netten zijn al een stuk zwaarder om op te zetten, en dan moet je dus nog 3x extra rond voor paaltjes en linten.
1.20m-raster met hertenpaaltjes en 2 extra stroomlinten
Gelukkig was opdrachtgever Utrechts Landschap vol begrip toen de grootste aanval plaatsvond. Ze boden praktische hulp, en vonden het geen probleem dat we de kudde weghaalden uit het terrein dat we hadden moeten begrazen. Ze zagen ook wel wat het met ons deed. Ze hebben bovendien hun vaste rasters (die we in sommige terreinen als nachtvak gebruiken) ook extra verhoogd.
Groot besluit: 1 kudde
Al met al zorgde alle stress, ellende, en extra werk dat we er niet veel lol meer in hadden. Zo nog 10 jaar doorgaan, tot we met pensioen kunnen, dat was geen aanlokkelijk vooruitzicht. Dus er moest iets gebeuren. Na lang beraad en afweging van alle opties, hebben we besloten om terug te gaan naar hoe we ooit begonnen: één kudde, dichterbij huis. Meer overzicht, minder regelwerk, minder reistijd naar de kudde en alle projecten op loopafstand van elkaar. Verdrietig bijeffect was wel dat we afscheid moeten nemen van een van onze herders, Dore, die 4 jaar hartstikke goed voor ons heeft gewerkt. Ook moeten we een kudde verkopen en een aantal trouwe opdrachtgevers teleurstellen. Maar we zagen geen andere oplossing.
Een mooi 2026!
Het goede nieuws is wel dat we weer zin hebben in 2026. Clemens ziet er heel erg naar uit om weer met één kudde te gaan werken, in de buurt, en niet meer elke dag te hoeven nadenken wie wat waar gaat doen, want er is nog maar één plek om iets te doen. Heerlijk! Dat wolf Bram geschoten is, scheelt ook qua stress, al is het natuurlijk maar afwachten of zijn pups zich gaan ontwikkelen tot een Bram jr. Hoe dan ook, we zien uit naar een mooi 2026 en wensen jullie dat ook allemaal toe!